Καλοήθης υπερπλασία του προστάτη
Ο προστάτης είναι ένας μικρού μεγέθους αδένας που περιβάλλει την βάση της ουροδόχου κύστης και την ουρίθρα στους άντρες. Κύρια λειτουργία του είναι η συμβολή στην παραγωγή του σπερματικού υγρού. Σε περίπτωση μεγένθυσης του, πιέζεται η ουρίθρα ενεργώντας σαν σφιγκτήρας παρουσιάζοντας και τα αντίστοιχα συμπτώματα. Η παχυσαρκία έχει αποδειχτεί πως οδηγεί σε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης υπερπλασίας προστάτη.1
Είναι ένας γενικός όρος για πάνω από 100 ασθένειες που χαρακτηρίζονται από μη φυσιολογική και ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των κυττάρων. Η παχυσαρκία έχει συνδεθεί με τον καρκίνο του ενδομητρίου, του παχέως εντέρου, των νεύρων, του στήθους (σε γυναίκες με εμμηνόπαυση μόνο) και πιθανώς καρκίνο στις ωοθήκες και προστάτη.2
Καρδιαγγειακές παθήσεις
Η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων.3 Η παχυσαρκία συσχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιακού επεισοδίου, συγκεκριμένα για νεαρότερους ανθρώπους.4 Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη έχει διαπιστωθεί αυξημένη προδιάθεση σε παχύσαρκες γυναίκες που ταυτόχρονα παρουσιάζουν ιστορικό διαβήτη ή υψηλή χοληστερόνη.5 Από θρεπτικής απόψεως οι γιατροί παροτρύνουν τα υπέρβαρα άτομα που κινδυνεύουν από έμφραγμα να χάσουν βάρος και να διατηρήσουν ένα φυσιολογικό βάρος.
Αν και σε καμία περίπτωση δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας κινδύνου, τα αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης σαφώς και δημιουργούν αυξημένο κίνδυνο καρδιολογικών νοσημάτων. Η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων,6 μερικώς επειδή η απόκτηση βάρους μειώνει την “καλή” χοληστερόλη (HDL).7 Αντίθετα η μείωση του βάρους την αυξάνει,8 οπότε βελτιώνοντας την αναλογία ολικής χοληστερόλης και HLD μειώνεται ο κίνδυνος εμφάνισης καρδικών παθήσεων.
Οι διαβητικοί δεν μπορούν να επεξεργαστούν σωστά την γλυκόζη, μια μορφή ζάχαρης που το σώμα χρησιμοποιεί για ενέργεια, με αποτέλεσμα να παραμένει και να συσσωρεύεται στο αίμα. Ταυτόχρονα όμως τα κύτταρα του σώματος μπορεί να έχουν έλλειψη γλυκόζης. Μπορεί να οδηγήσει σε βράδυνση της επούλωσης των πληγών, μεγαλύτερο κίνδυνο λοιμώξεων και πολλές άλλες παθήσεις που σχετίζονται με τα μάτια, τα νεύρα και την καρδιά. Τα περισσότερα διαβητικά άτομα με μη ινσουλινοεξαρτώμενο σακχαρώδη διαβήτη ή διαβητικοί τύπου 2 είναι παχύσαρκοι.9 Το περιττό κοιλιακό βάρος δεν σταματά τον σχηματισμό της ινσουλίνης,10 όμως κάνει το σώμα ευαίσθητο στην ινσουλίνη.11 Το περιττό βάρος μάλιστα μετατρέπει τα υγιή άτομα σε προδιαβητικούς.12 Η απώλεια βάρους μεταστρέφει αυτό το πρόβλημα.13 Στην πλειοψηφία των ερευνών ο τύπου 2 διαβήτης βελτιώνεται με την απώλεια βάρους.14, 15, 16 Το υπερβολικό βάρος δεν δημιουργεί διαβήτη τύπου 1 ή ινσουλινοεξαρτώμενο σακχαρώδη διαβήτη, αλλά αυξάνει την ανάγκη για ινσουλίνη.
Πέτρες στην χολή
Σχηματίζονται στην χολυδόχο κύστη και αποτελούνται κυρίως από χοληστερίνη.Συνήθως συνδέονται με την χολή που περιέχει υπερβολικές ποσότητες χοληστερόλης, έλλειψη άλλων ουσιών στη χολή (χολικών οξεών και λεκιθίνη), ή και συνδυασμό αυτών των παραγόντων. Μερικές,17 όχι όμως όλες οι μελέτες διαπιστώνουν εμφανείς δεσμούς μεταξύ της παχυσαρκίας και του αυξημένου κινδύνου σχηματισμού πέτρας στη χολή.18
Είναι ο ιατρικός όρος για την υψηλή αρτηριακή πίεση. Η αιτία της υπέρτασης τις περισσότερες φορές παραμένει άγνωστη. Πολλά άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση είναι υπέρβαρα. Η απώλεια βάρους μπορεί να μειώσει σημαντικά την αρτηριακή πίεση σε άτομα που είναι ταυτόχρονα υπέρβαρα αλλά και υπερτασικοί.19 Άτομα που έχουν υπέρταση και είναι υπέρβαρα θα πρέπει να επικοινωνήσουν με έναν διατροφολόγο για να δημιουργήσουν ένα πρόγραμμα απώλειας βάρους.
Ανοσοποιητικό σύστημα
Τόσο η ανορεξία όσο και η σοβαρή παχυσαρκία έχουν συσχετιστεί με μειωμένη ανοσολογική αντίδραση,20 ενώ σύμφωνα με την προκαταρκτική έρευνα η παχυσαρκία ενέχει αυξημένο κίνδυνο λοιμώξεων σε νοσηλευόμενους ασθενείς.21 Τα αποτελέσματα αυτά όμως μπορεί και να μην εμφανιστούν σε ήπια έως μέτρια παχυσαρκία σε κατά τα άλλα υγιείς ανθρώπους, ενώ οι προσπάθειες απώλειας βάρους μέσω διατροφικών περιορισμών μπορεί στην πραγματικότητα να είναι επιβλαβής στο ανοσοποιητικό σύστημα.22 Οι επιβλαβείς συνέπειες τόσο της παχυσαρκίας όσο και της ανορεξίας αποδεικνύεται πως αντισταθμίζεται με τακτική αερόβια άθληση. 23, 24
Γυναικεία στειρότητα
Το περιττό βάρος μπορεί να προκαλέσει στειρότητα στις γυναίκες.25 Υπέρβαρες γυναίκες με προβλήματα γονιμότητας θα πρέπει να απευθυνθούν σε διατροφολόγο για να δημιουργήσουν πρόγραμμα αδυνατίσματος.
Θνησιμότητα
Έχει αποδειχτεί ξεκάθαρα η συσχέτιση παχυσαρκίας και αυξημένης θνησιμότητας (υψηλότερο ποσοστό θανάτου).
Κοινή ασθένεια που αναπτύσσεται όταν οι αρθρώσεις αποτυγχάνουν να διατηρήσουν τη φυσιολογική δομή προκαλώντας πόνο και δυσκαμψία στις κινήσεις. Η παχυσαρκία εντείνει τα συμπτώματα. Η απώλεια βάρους θεωρείται πως μπορεί να οφελήσει τουλάχιστον στην μείωση των πόνων στις αρθρώσεις.27
Εγκεφαλικό
Τα εγκεφαλικά προκαλούνται είτε από ελλειπή παροχή αίματος στον εγκέφαλο είτε από αιμορραγία στον εγκέφαλο. Ανάλογα με την περιοχή του εγκεφάλου που προκαλείται βλάβη, ένα εγκεφαλικό μπορεί να προκαλέσει κώμα, αναστρέψιμη ή μη παράλυση, προβλήματα ομιλίας, άνοια. Η παχυσαρκία στην οποία συσσωρεύεται λίπος στην περιοχή της κοιλιάς αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού.28 Αν και το κάπνισμα καθώς και άλλοι παράγοντες μερικές φορές αποδυναμώνουν τον συσχετισμό του εγκεφαλικού με την παχυσαρκία, η επιστημονική κοινότητα πιστεύει πως η παχυσαρκία αυξάνει αισθητά την πιθανότητα εκδήλωσης εγκεφαλικού.29
Υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων
Οι περισσότερες μελέτες υποδεικνύουν πως τα άτομα με αυξημένα τριγλυκερίδια (μια μορφή λίπους στο αίμα) παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιακών προβλημάτων. Η παχυσαρκία αυξάνει τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων.30 Η διατήρηση του ιδανικού σωματικού βάρους βοηθά στην προστασία από την αύξησή τους. Πολλοί διατροφολόγοι ενθαρύννουν τα υπέρβαρα άτομα να χάσουν το περιττό βάρος.
Ινομυώματα
Είναι πιθανότερο να αναπτυχθούν ινομυώματα (καλοήθεις όγκοι στη μήτρα που μπορεί να προκαλέσουν ακανόνιστη εμμηνόρροια) σε παχύσαρκες γυναίκες από ότι σε φυσιολογικού βάρους γυναίκες.31
Εργασική ανικανότητα
Τα παχύσαρκα άτομα έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης δυσκολιών τόσο σοβαρών που να μην τους επιτρέπουν να εργστούν.32
Βιβλιογραφία
1. Soygur T, Kupeli B, Aydos K, et al. Effect of obesity on prostatic hyperplasia: its relation to sex steroid levels. Int Urol Nephrol 1996;28:55–9.
2. Carroll KK. Obesity as a risk factor for certain types of cancer. Lipids 1998;33:1055–9.
3. Hubert HB, Feinleib M, McNamara PM, Castelli WP. Obesity as an independent risk factor for cardiovascular disease: a 26-year follow-up of participants in the Framingham Heart Study. Circulation 1983;67:968–77.
4. Schargrodsky H, Rozlosnik J, Ciruzzi M, et al. Body weight and nonfatal myocardial infarction in a case-control study from Argentina. Soz Praventivmed 1994;39:126–33.
5. Tavani A, Negri E, D’Avanzo B, La Vecchia C. Body weight and risk of nonfatal acute myocardial infarction among women: a case-control study from northern Italy. Prev Med 1997;26:550–5.
6. Hubert HB, Feinleib M, McNamara PM, Castelli WP. Obesity as an independent risk factor for cardiovascular disease: a 26-year follow-up of participants in the Framingham Heart Study. Circulation 1983;67:968–77.
7. Glueck CJ, Taylor HL, Jacobs D, et al. Plasma high-density lipoprotein cholesterol: association with measurements of body mass: the Lipid Research Clinics Program Prevalence Study. Circulation 1980;62 (Suppl IV):IV-62–9.
8. Wood PD, Stefanick ML, Dreon DM, et al. Changes in plasma lipids and lipoproteins in overweight men during weight loss through dieting as compared with exercise. N Engl J Med 1988;319:1173–9.
9. Isida K, Mizuno A, Murakami T, Shima K. Obesity is necessary but not sufficient for the development of diabetes mellitus. Metabolism 1996;45:1288–95.
10. Casassus P, Fontbonne A, Thibult N, et al. Upper-body fat distribution: a hyperinsulinemia-independent predictor of coronary heart disease mortality. Arterioscler Thromb 1992;1387–92.
11. Karter AJ, Mayer-Davis EJ, Selby JV, et al. Insulin sensitivity and abdominal obesity in African-American, Hispanic, and non-Hispanic white men and women. Diabetes 1996;45:1547–55.
12. Park KS, Hree BD, Lee K-U, et al. Intra-abdominal fat is associated with decreased insulin sensitivity in healthy young men. Metabolism 1991;40:600–3.
13. Long SD, Swanson MS, O’Brien K, et al. Weight loss in severely obese subjects prevents the progression of impaired glucose tolerance to type II diabetes. Diabetes Care 1994;17:372.
14. Pi-Sunyer FX. Weight and non-insulin-dependent diabetes mellitus. Am J Clin Nutr 1996;63(suppl):426S–9S.
15. Wing RR, Marcuse MD, Blair EH, et al. Caloric restriction per se is a significant factor in improvements in glycemic control and insulin sensitivity during weight loss in obese NIDDM patients. Diabetes Care 1994;17:30.
16. Henry RR, Gumbiner B. Benefits and limitations of very-low-calorie diet therapy in obese NIDDM. Diabetes Care 1991;14:802–23.
17. Shiffman ML, Sugermann HG, Kellum JH, et al. Gallstones in patients with morbid obesity. Relationship to body weight, weight loss and gallbladder bile cholesterol solubility. Int J Obes Relat Metab Disord 1993;17:153–8.
18. Fraire AE, Johnson EH, Kim HS, Titus JL. Gallstones and obesity: observations from 352 autopsied patients. Tex Med 1990;86:26–8.
19. Alderman MH. Nonpharmacologic approaches to the treatment of hypertension. Lancet 1994;334:307–11 [review].
20. Chandra RK. Nutrition and the immune system: an introduction. Am J Clin Nutr 1997;66:460–3S [review].
21. Stallone DD. The influence of obesity and its treatment on the immune system. Nutr Rev 1994;52:37–50.
22. Nieman DC, Nehlsen-Cannarella SI, Henson DA, et al. Immune response to obesity and moderate weight loss. Int J Obes Relat Metab Disord 1996;20:353–60.
23. Nieman DC, Henson DA, Nehlsen-Cannarella SL. Influence of obesity on immune function. J Am Diet Assoc 1999;99:294–9.
24. Scanga CB, Verde TJ, Paolone AM, et al. Effects of weight loss and exercise training on natural killer cell activity in obese women. Med Sci Sports Exerc 1998;30:1666–71.
25. Green BB, et al. Risk of ovulatory infertility in relation to body weight. Fertil Steril 1988;50:621–6.
26. Solomon CG, Manson JE. Obesity and mortality: a review of epidemiologic data. Am J Clin Nutr 1997;66:1044S-50S.
27. Altman RD, Lozada CJ. Practice guidelines in the management of osteoarthritis. Osteoarthritis Cartilage 1998;6(Suppl A):22–4 [review].
28. Walker SP, Rimm EB, Ascherio A, et al. Body size and fat distribution as predictors of stroke among US men. Am J Epidemiol 1996;144:1143–50.
29. Shinton R, Sagar G, Beevers G. Body fat and stroke: unmasking the hazards of overweight and obesity. J Epidemiol Comunity Health 1995;49:259–64.
30. Despres J-P, Tremblay A, Leblanc C, Bouchard C. Effect of the amount of body fat on the age-associated increase in serum cholesterol. Prev Med 1988;17:423–31.
31. Sato F, Nishi M, Kudo R, Miyake H. Body fat distribution and uterine leiomyomas. J Epidemiol 1998;8:176–80.
32. Rissanen A, Heliovaara M, Knekt P, et al. Risk of disability and mortality due to overweight in a Finnish population. BMJ 1990;301:835–37.