Η κλασσική ιατρική αντιμετωπίζει τον υποθυρεοειδισμό με έναν πολύ απλουστευμένο τρόπο: μετράει τις ορμόνες του θυρεοειδή, την Τ4 και την Τ3 και ανάλογα την έλλειψή τους “συμπληρώνει” με Τ4 σε χάπι. Αν η Τ4 αυξηθεί πολύ μειώνουμε την δόση, ενώ αν λείπει την ανεβάζουμε. Αυτό ονομάζεται “ορμονική υποκατάσταση” και στην καθημερινότητα του ασθενή γενικά δουλεύει καλά συνήθως, αλλά δεν απαντάει ένα κρίσιμο ερώτημα: Γιατί ο θυρεοειδής δεν κάνει την δουλειά του και πρέπει να “συμπληρώνουμε” με ορμόνη σε χάπι?
Επίσης, πολλές φορές βλέπουμε το εξής φαινόμενο: ενώ οι εξετάσεις του θυρεοειδή δείχνουν ότι τα επίπεδα των ορμονών του θυρεοειδή είναι φυσιολογικά, το άτομο πάσχει από χαμηλό μεταβολισμό, αύξηση βάρους, κόπωση, αδυναμία συγκέντρωσης, κακή πέψη, κρύα άκρα και άλλα συμπτώματα που “δείχνουν” ότι ο θυρεοειδής δεν λειτουργεί σωστά. Τι μπορεί να φταίει για αυτό? Μπορούμε να κάνουμε κάτι για να προστατέψουμε τον θυρεοειδή, ή να τον κάνουμε να δουλέψει καλύτερα?
Διατροφή
Η συσχέτιση ανάμεσα στην διατροφή και την καλή λειτουργία των ορμονών είναι στενή. Η ποιότητα της τροφής που καταναλώνουμε και η περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά παίζει μεγάλη σημασία στην παραγωγή των ορμονών από τους αδένες στο σώμα. Η σύνδεση, όμως είναι και αντίστροφή. Δυσλειτουργία του ενδοκρινικού συστήματος οδηγεί σε κακή λειτουργία της πέψης. Για παράδειγμα: ο υποθυρεοειδισμός οδηγεί σε μείωση του υδροχλωρικού οξέως του στομάχου και αυτό σε κακή πέψη των πρωτεϊνών που έχει ως επακόλουθο την μείωση της διαθεσιμότητας σε φαινυλαλανίνη , που είναι ο πρόδρομος της τυροσίνης (από τυροσίνη παρασκευάζεται η θυροξίνη).
Θρεπτικά συστατικά
Υπάρχουν κάποια θρεπτικά συστατικά που αν απουσιάζουν ο θυρεοειδής δεν μπορεί να κάνει σωστά την δουλειά του. Αυτά είναι:
-
το ιώδιο
-
το σελήνιο
-
ο ψευδάργυρος
-
η τυροσίνη
Μερικοί από τους παράγοντες που σχετίζονται με μείωση της διαθεσιμότητας αυτών των στοιχείων στο αίμα είναι η δυσβίωση (διαταραγμένη ισορροπία των μικροβίων του εντέρου), η λήψη αντισυλληπτικών (εξαντλούν πολλά θρεπτικά συστατικά από τον οργανισμό), και η κατανάλωση πολλών επεξεργασμένων ή τυποποιημένων τροφών (το χρώμιο, ο ψευδάργυρος και το σελήνιο καταστρέφονται με την επεξεργασία των τροφών). Για να εξακριβώσουμε την επάρκεια των θρεπτικών συστατικών στον οργανισμό χρησιμοποιούμε τον έλεγχο βιταμινών και ιχνοστοιχείων.
Αποιωδιονάση της ιωδοθυρονίνης
Στο αίμα η κύρια μορφή των ορμονών του θυρεοειδή είναι η Τ4, αλλά η πιο δραστική μορφή είναι η Τ3. Η μετατροπή της Τ4 σε Τ3 καταλύεται, εν μέρη, από το ένζυμο αποιωδιονάση της ιωδιοθυρονίνης. Κάποιες τοξίνες και βαρέα μέταλλα , όπως ο υδράργυρος (που μπορεί να βρίσκεται πχ σε σφραγίσματα) αναστέλλει την δράση αυτού του ενζύμου με αποτέλεσμα συμπτώματα υποθυρεοειδισμού σε άτομα με φυσιολογική Τ4 . Αξιολόγηση της επιβάρυνσης του οργανισμού με βαρέα μέταλλα και άλλες τοξίνες μπορεί να γίνει με τον έλεγχο τοξινών (detoxtest).
Σύνδρομο διαπερατού εντέρου
Το έντερο είναι ο “βασιλιάς”. Όταν λειτουργεί σωστά μπορεί να προληφθούν πολλές παθήσεις και δυσάρεστες καταστάσεις. Η πάθηση του εντέρου που περισσότερο επηρεάζει την λειτουργία του θυρεοειδή είναι το σύνδρομο διαπερατού εντέρου. Σε αυτήν την περίπτωση αντιγόνα από τις τροφές και τα βακτήρια που υπάρχουν στο έντερο περνούν στην κυκλοφορία του αίματος με δυσάρεστες συνέπειες για τον θυρεοειδή, όπως η παραγωγή αντισωμάτων κατά του θυρεοειδή.
Διατροφική δυσανεξία
Είναι πλέον ευρέως γνωστό ότι η διατροφική δυσανεξία οδηγεί σε αύξηση βάρους. Οι μηχανισμοί που σχετίζονται με αυτές τις διαδικασίες είναι πολύπλοκοι και πολυδιάστατοι, αλλά ένα πολύ σημαντικό μέρος τους είναι επίδραση της δυσανεξίας στην λειτουργία του θυρεοειδή, η μείωση της απορρόφησης θρεπτικών συστατικών σημαντικών για την λειτουργία του θυρεοειδή και η αντιμετώπιση του συνδρόμου διαπερατού εντέρου. Η αξιολόγηση της διατροφικής δυσανεξίας γίνεται με το τεστ διατροφικής δυσανεξίας.
Ενδοτοξίνες από μύκητες
Ανάμεσα στους εκατοντάδες μικρο-οργανισμούς που εποικίζουν το έντερο, υπάρχουν κάποιοι που είναι ωφέλιμοι και κάποιοι που είναι βλαβεροί. Από τους βλαβερούς, οι πιο επικίνδυνοι για την λειτουργία του θυρεοειδή είναι οι μύκητες. Οι μύκητες (όπως αυτοί που υπάρχουν στα δημητριακά) παράγουν μία ενδοτοξίνη που μπορεί να ξεγελάσει τα κύτταρα του οργανισμού στο να πιστέψουν ότι η ενδοτοξίνη είναι ορμόνη του θυρεοειδή, αλλά δεν έχει στα κύτταρα την λειτουργία της κανονικής ορμόνης. Αυτό ονομάζεται στην αγγλική βιβλιογραφία hormone masking. Η επιβάρυνση του οργανισμού με τοξίνες από μύκητες διαγιγνώσκεται με το τεστ διατροφικής δυσανεξίας ως δυσανεξία στην μαγιά αρτοποιημάτων και αντιμετωπίζεται κατάλληλα.
Περιβαλλοντικές τοξίνες
Εκτός από τις Ενδοτοξίνες που παράγονται από τους μύκητες του εντέρου, ο θυρεοειδής προσβάλλεται από κυρίως από δυο ομάδες τοξινών:
-
τα αλογόνα (όπως το φθόριο και το χλώριο στο νερό)
-
τα βαρέα μέταλλα (όπως ο υδράργυρος, το κοβάλτιο και το ασήμι)
Η έκθεση σε βαρέα μέταλλα και αλογόνα προέρχεται από την τροφή και το νερό. Ο υδράργυρος έχει μελετηθεί εκτεταμένα και έχει αποδειχθεί ότι επιδρά στην υγεία του θυρεοειδή και ολόκληρου του οργανισμού σημαντικά. Τροφές πλούσιες σε υδράργυρο, άρα που πρέπει να αποφεύγονται, είναι ψάρια όπως ο τόνος, ο ξιφίας, ο καρχαρίας και ο λούτσος. Αξιολόγηση της επιβάρυνσης του οργανισμού με βαρέα μέταλλα και άλλες τοξίνες μπορεί να γίνει με τον έλεγχο τοξινών.
Άγχος
Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό ότι το άγχος προκαλεί σημαντική βλάβη στον θυρεοειδή με πολλούς τρόπους. Η έκκριση των ορμονών του θυρεοειδή κατευθύνεται από μία ορμόνη που εκκρίνεται από την υπόφυση. Η υπόφυση είναι ένας από τους σημαντικότερους αδένες του οργανισμού γιατί ενορχηστρώνει την λειτουργία των περισσότερων αδένων του οργανισμού. Το άγχος προκαλεί την ορμόνη της υπόφυσης ACTH που προκαλεί την έκκριση της κορτιζόλης, της ορμόνης που μεσολαβεί για της ανταπόκριση του οργανισμού στο άγχος. Υπερβολική παραγωγή ACTH ως αποτέλεσμα του άγχους μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της έκκρισης της ορμόνης TSH που οδηγεί στην έκκριση της θυροξίνης. Επίσης, η υπερβολική έκκριση κορτιζόλης εξαντλεί την τυροσίνη που είναι αναγκαία για την παρασκευή των ορμονών ου θυρεοειδή. Τέλος το άγχος εξαντλεί κι άλλες θρεπτικές ουσίες αναγκαίες για την λειτουργία του θυρεοειδή.
Η ορμονική υποκατάσταση με Τ4 είναι η προφανής λύση όταν υπάρχει έλλειψη στις ορμόνες του θυρεοειδή, αλλά δεν είναι αναγκαίο να είναι και η μόνη λύση. Όπως είδαμε οι παράγοντες που σχετίζονται με την λειτουργία του θυρεοειδή είναι πολλοί και η ορμονική υποκατάσταση όχι μόνο δεν αρκεί, αλλά πολλές φορές δεν είναι αναγκαία. Η ολιστική ιατρική μπορεί να δώσει λύσεις ολοκληρωμένες που λαμβάνουν υπόψη πολλούς παράγοντες και αιτίες της κακής λειτουργίας του θυρεοειδή και δεν εξαντλείται στην απλή υποκατάσταση των ορμονών με συνθετικές.