Το DDT είναι το πιο διάσημο φυτοφάρμακο. Τα φυτοφάρμακα είναι μία μεγάλη κατηγορία χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται για την βελτιστοποίηση της αγροτικής παραγωγής. Η κύρια δράση τους είναι να καταστρέφουν οργανισμούς, τόσο βακτήρια και ιούς, όσο και έντομα ή ακόμα και πουλιά, που απειλούν την αγροτική παραγωγή. Φαίνεται όμως ότι απειλούν και την υγεία μας.
Τι είναι τα φυτοφάρμακα
Με τον γενικό όρο φυτοφάρμακα εννοούμε φάρμακα για φυτά. Όπως τα φάρμακα βοηθούν την υγεία μας, έτσι και τα φυτοφάρμακα βοηθούν την ανάπτυξη των καλλιεργούμενων φυτών σε βάρος των υπολοίπων οργανισμών. Τα πιο κοινά φάρμακα είναι τα ζιζανιοκτόνα, δηλαδή φάρμακα που σκοτώνουν τα ζιζάνια, δηλαδή φυτά, έντομα ή άλλους οργανισμούς που δεν έχουν οικονομική αξία για τον παραγωγό και απλά είναι ένα πρόβλημα, δηλαδή ζιζάνια.
DDT: το πρότυπο
Το DDT είναι ένα ζιζανιοκτόνο που δεν έγινε γνωστό μόνο για την αποτελεσματικότητά του ενάντια στα κουνούπια, που πράγματι ήταν εξαιρετική (το ήταν να τονιστεί, γιατί μερικά χρόνια μετά την χρήση του τα κουνούπια έγιναν ανθεκτικά στο DDT), αλλά για τις τρομερές του συνέπειες στην υγεία των ανθρώπων. Το DDT ανακαλύφθηκε το 1874, αλλά οι δράση του ενάντια στα κουνούπια ανακαλύφθηκε μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Μάλιστα, ο χημικός που το ανακάλυψε βραβεύτηκε με Νόμπελ για την προσφορά του στην ανθρωπότητα. Μια πραγματικά βαριά «κληρονομιά».
Ακολουθώντας το αγαπημένο ρητό «αν λίγο είναι καλό, το πολύ είναι καλύτερο», την ανακάλυψη ακολούθησε η αλόγιστη χρήστη. Οι ρυθμιστικοί οργανισμοί για μία ακόμη φορά δέχθηκαν να χρησιμοποιηθεί ευρέως μία ουσία χωρίς να γνωρίζουν πλήρως τις συνέπειες της χρήσης της, πράγμα που συμβαίνει ακόμα.
Οι τραγικές συνέπειες του DDT στην υγεία
Χρειάστηκε μία 20ετία αλόγιστης χρήσης για να παραχθούν οι αναγκαίες επιστημονικές μελέτες που απέδειξαν ότι το DDT προκαλεί:
•Καρκίνο
•Διαταράσσει τις ορμόνες
•Διαβήτη
•Άσθμα
•Τερατογένεση
•Νευροτοξικότητα
•Αυτισμό
•Κρετινισμό
και ο κατάλογος θα τελειώσει μόνο όταν οι επιστήμονες αποφασίσουν να σταματήσουν να το διερευνούν.
Τα καθυστερημένα αντανακλαστικά των ρυθμιστικών οργανισμών έδρασαν την δεκαετία του ’70 που απαγορευτικέ η χρήση του στην Αμερική και αρκετές χώρες του δυτικού κόσμου. Παραδόξως, η WHO (world health organization) έχει καταχωρίσει το DDT ως «μετρίως επικίνδυνο», κάτι που προσωπικά με προβληματίζει.
Τα υπόλοιπα
Αν και το DDT έχει απαγορευθεί, ουσίες με σχεδόν ίδια χημική δομή και δράση που ακόμα δεν έχουν αποδειχθεί τοξικές κυκλοφορούν άφθονες στο εμπόριο. Η βιομηχανίες των φυτοφαρμάκων έχουν την ικανότητα να παράγουν ουσίες με παρόμοια δράση και χημική δομή με το DDT, αλλά με διαφορετικό όνομα και να τις διοχετεύουν στην αγορά πριν αποδειχθούν ασφαλείς για το κοινό. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν πάνω από 165 χημικές ουσίες που ανήκουν στην οικογένεια του DDT και οι περισσότερες βρίσκονται στο εμπόριο προς χρήση.
Η επιστημονική κοινότητα χρειάστηκε 20 ολόκληρα χρόνια μελετών για να αποδείξει ότι μία μόνο ουσία είναι τοξική για τον άνθρωπο και από άξια Νόμπελ να την μετατρέψει σε «μετρίως επικίνδυνη». Πόσες μελέτες και πόσα χρόνια θα χρειαστεί για να αποδειχθεί ότι αυτές 165 χημικές ουσίες που είναι σχεδόν ίδιες με το DDT είναι «μετρίως επικίνδυνες» και να απαγορευτούν; Μπορούμε να εμπιστευθούμε τους ρυθμιστικούς οργανισμούς μετά από αυτό; Μπορούμε να δεχθούμε ότι η πενταχλωροφενόλη, ουσία που ανήκει στην ίδια κατηγορία με το DDT και θεωρείται «ύποπτη» από την WHO να κυκλοφορεί στην αγορά κανονικά? Πόσο μάλλον όταν γνωρίζουμε ότι ήδη υπάρχουν μελέτες που την έχουν συνδέσει με καρκίνους και πιθανή αναπαραγωγική τοξικότητα (διαταραχές στα έμβρυα). Πόσες μελέτες χρειάζονται ακόμα για να γίνει από «ύποπτη» «μετρίως επικίνδυνη» όπως το DDT και να απαγορευθεί; Και πόσοι άνθρωποι θα πεθάνουν από καρκίνο ως πειραματόζωα ή πόσα παιδιά και και γονείς θα υποφέρουν από αυτισμό που τις τελευταίες 10ετίες διπλασιάνεται συνεχώς η συχνότητά του; Και μπορεί αυτό να είναι αρκετό; Το DDT επιβιώνει στο έδαφος 50 χρόνια και στο ανθρώπινο σώμα δεκαετίες. Μέχρι πότε θα το κουβαλάμε;
Τι κάνουμε εμείς
Το σημαντικότερο είναι να δείξουμε ότι είμαστε προβληματισμένοι με τους ρυθμιστικούς οργανισμούς που επιβραβεύουν με Νόμπελ χημικούς και βιομηχανίες που καταστρέφουν το περιβάλλον και την υγεία μας. Ο τρόπος για να το δείξουμε είναι με αυτόν που καταλαβαίνουν καλύτερα, δηλαδή με τα λεφτά μας. Αγοράζοντας βιολογικά δεν προστατεύουμε μόνο το περιβάλλον, την υγεία μας και την υγεία των παιδιών μας, δείχνουμε ότι θέλουμε να σταματήσει η χρήση των φυτοφαρμάκων. Δείχνουμε με τον καλύτερο τρόπο προς τα πού θέλουμε να κατευθυνθεί η επιστήμη και η έρευνα. Δείχνουμε ότι δεν θέλουμε «φθηνότερες» τομάτες, αλλά καλύτερες, πιο υγιεινές και πιο γευστικές. Με αυτόν τον τρόπο δείχνουμε ότι η πενταχλωροφενόλη μπορεί να είναι «ύποπτη» για τους ρυθμιστικούς οργανισμούς, αλλά για εμάς οι ίδιοι οι ρυθμιστικοί οργανισμοί είναι ύποπτοι και θα δεν θα γίνουμε πειραματόζωα με τα τοξικά τους μέχρι να αποδειχθεί το αυτονόητο, ότι δηλαδή τα φυτοφάρμακα βλάπτουν την υγεία.