Μία από τις αρχαιότερες μορφές θεραπευτικής είναι η χρήση φαρμάκων από εκχυλίσματα φυτών. Υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι ο άνθρωπος χρησιμοποιεί φάρμακα φυτικής προέλευσης τουλάχιστον 2.000-3.000 χρόνια πριν τη γέννηση του Χριστού, αν και μερικά δεδομένα δείχνουν ότι αυτή η πρακτική μπορεί να έχει ιστορία άνω των 50.000 ετών.
Σε ανασκαφές παλαιολιθικού καταυλισμού έχουν βρεθεί επεξεργασμένα φύλΛα του φυτού εφέδρα, που περιέχει εφεδρίνη, μία ουσία με έντονη διεγερτική δράση (αντίστοιχη με την καφεΐνη). Η περιεκτικότητα του φυτού σε εφεδρίνη απαγορεύει τη χρήση του ως βρώσιμου. Πιθανολογείται ότι η χρήση του φυτού μπορεί να ήταν είτε θεραπευτική είτε θρησκευτική. Αν και αυτό δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμα, φαίνεται ότι ο άνθρωπος τουλάχιστον από το 50.000 π.Χ. χρησιμοποιούσε σκευάσματα φυτικής προέλευσης.
Αλλά δεν είναι μόνον οι άνθρωποι χρήστες φυτών για θεραπευτικούς σκοπούς. Είναι γνωστό ότι πολλά ζώα καταναλώνουν φυτά με θεραπευτικές ιδιότητες όταν νοσούν. Ζώα, όπως οι κατσίκες, οι πίθηκοι και άλλα, όταν πάσχουν από κάποιες ασθένειες, καταναλώνουν φυτά που μπορεί να τις θεραπεύσουν ή να απαλύνουν τα συμπτώματά τους.
Το φαρμακείο της φύσης περιέχει πολλές θεραπευτικές ουσίες, που μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε και σήμερα σε σταθεροποιημένα σκευάσματα (ταμπλέτες, κάψουλες κ.τ.λ). Τα πιο διαδεδομένα είναι το σκόρδο(για την υπέρταση και την αυξημένη χολιστερίνη), η εχινάκια (για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού), το πράσινο τσάι (για τον έλεγχο του βάρους) και άλλα διάσημα φυτοθεραπευτικά.
Όμως, ό,τι φυτικό ή φυσικό δεν σημαίνει ότι είναι και ασφαλές. Στη φύση φύονται πολλά φυτά με ουσίες που μπορεί να προκαλέσουν τον θάνατο σε μικρές ποσότητες ή περιέχουν τοξίνες που μπορεί να προκαλέσουν σημαντική βλάβη στον οργανισμό, όπως οι ουσίες που περιέχει το διάσημο κώνειο και η μπελαντόνα. Ακόμα και τα φυτοθεραπευτικά που θεωρούνται ασφαλή μπορεί να είναι επικίνδυνα όταν χρησιμοποιούνται κάτω από λάθος συνθήκες, όπως κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή της γαλουχίας. Ακόμα και τα κοινά βότανα της κουζίνας μπορελι να προκαλέσουν πρόωρο τοκετό ή διακοπή του γάλακτοσ όταν καταναλωθούν σε μεγάλεσ ποσότητες . Επίσης, τα φυτικά σκευάσματα μπορεί να κάνουν σημαντικές αλληλεπιδράσεις με πολλά φάρμακα που χρησιμοποιούνται συχνά. Η απρόσεκτη χρήση τους μπορεί να εγκυμονεί πολλούς κινδύνους, γι’ αυτό καλύτερα να χρησιμοποιούνται υπό την επίβλεψη ενός ιατρού ή τουλάχιστον για μικρό χρονικό διάστημα.
Τα φυτικά σκευάσματα όταν χρησιμοποιούνται σωστά σύμφωνα με τις συμβουλές ενός έμπειρου ολιστικού ιατρού στα πλαίσια μιας ολιστικής ιατρικής θεραπευτικής μπορεί να προσφέρουν σημαντικά οφέλη για το άτομο.