Τα τελευταία χρόνια ένα νέο πεδίο έρευνας που έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον στον τομέα της ιατρικής, αφορά το ρόλο των ελευθέρων ριζών οξυγόνου στην παθογένεια διαφόρων νοσημάτων, όπως του Σακχαρώδους Διαβήτη.
Ο διαβήτης αποτελεί μία επικίνδυνη νόσο, όπου το σώμα δεν παράγει ή δεν χρησιμοποιεί σωστά την ινσουλίνη (ινσουλινοαντίσταση). Αυτό προκαλεί τη συσσώρευση των σακχάρων στο αίμα προκαλώντας υπεργλυκαιμία. Η ινσουλίνη είναι απαραίτητη για να μετατρέψει τη γλυκόζη και άλλα τρόφιμα σε ενέργεια. .
Ο διαβήτης κατά ένα μέρος του έχει κληρονομικό χαρακτήρα, αλλά δυστυχώς, αυτό το σκέλος δεν μπορεί να ελεγχθεί, τουλάχιστον ακόμα. Πέρα από την κληρονομικότητα υπάρχουν πολλοί άλλοι παράγοντες που βοηθούν στην εκδήλωση, αλλά και την εξέλιξή της νόσου. Οι παράγοντες αυτοί είναι η διατροφή και οι διατροφικές ελλείψεις, η κακή ορμονική λειτουργία κυρίως της κορτιζόλης, η τοξικότητα από περιβαλλοντικούς ρύπους, η παχυσαρκία, η χρόνια φλεγμονή, αλλά και το οξειδωτικό στρες.
Το οξειδωτικό στρες και οι κύριοι εκφραστές του, δηλαδή οι ελεύθερες ρίζες είναι η νούμερο ένα αιτία καταστροφής των περιοχών που παράγεται η ινσουλίνη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην υπάρχει ικανή ποσότητα ινσουλίνης, αλλά και να μην απελευθερώνεται όταν αυτή χρειάζεται με αποτέλεσμα να μην μπορεί να γίνει σωστή διαχείριση της γλυκόζης.
Η υπεργλυκαιμία, η οποία συνοδεύει τον Σακχαρώδη Διαβήτη, αλλά και η αντίσταση στην δράση της ινσουλίνης, ανεξαρτήτως της παρουσίας η μη κλινικού διαβήτη, αποτελούν καταστάσεις στις οποίες διαπιστώνεται αυξημένη παραγωγή ελευθέρων ριζών. Τα υπάρχοντα, μάλιστα, βιβλιογραφικά δεδομένα συνηγορούν υπέρ της άποψης οτι τα οξειδωτικά αυτά σώματα ευθύνονται για την εμφάνιση των επιπλοκών του σακχαρώδη διαβήτη, αλλά και για το ίδιο το φαινόμενο αντίστασης στην δράση της ινσουλίνης.
Εάν πράγματι η υπόθεση αυτή είναι αληθής τότε ανοίγονται μπροστά μας τεράστιες προοπτικές για την αντιμετώπιση και θεραπεία του διαβήτη, οι οποίες τοποθετούν σε εντελώς νέα βάση την προσπάθεια πρόληψης και θεραπείας μιας νόσου, η οποία παρουσιάζει εκπληκτικά αυξανόμενη νοσηρότητα και θνησιμότητα στις σύγχρονες, προηγμένες, κοινωνίες.
Από μελέτες φαίνεται οτι στον σακχαρώδη διαβήτη, υπάρχει αφ'ενός μεν αυξημένη παραγωγή ελευθέρων ριζών αφ'ετέρου δε μειωμένη αδρανοποίησή τους, προκαλώντας οξειδωτικό στρες. Μάλιστα η ύπαρξη αυξημένων επιπέδων οξειδωτικού στρές στον σακχαρώδη διαβήτη είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη και συμμετέχει στην πρόκληση επιπλοκών (αγγειοπάθεια) στα μάτια και τα νεφρά αλλά και στα μεγάλα αγγεία, όπως της καρδιάς και του εγκεφάλου. Αποτέλεσμα είναι να εμφανίζονται πολλά προβλήματα όπως στεφανιαία νόσος, εγκεφαλικά επεισόδια, νεφρική ανεπάρκεια, νευροπάθεια, καταρράκτης.
Ο έλεγχος των επιπέδων του οξειδωτικού στρες στον διαβητικό ασθενή είναι εξέταση καίριας σημασίας για την πρόληψη βλάβης στα αγγεία, αλλά και την παρακολούθηση της πορείας των διαβητικών επιπλοκών και την έγκαιρη αντιμετώπισή τους. Επίσης βάσει των αποτελεσμάτων των μετρήσεων γίνεται σχεδιασμός προσωπικού προγράμματος αντιοξειδωτικής διατροφής, με σκοπό τη ρύθμιση του σακχάρου αίματος, αλλά και την προστασία των αγγείων.