Αλλεργία

Οι αλλεργίες είναι ένα σύνολο πολυπαραγοντικών παθήσεων και καταστάσεων που προσβάλλουν την άμυνα του οργανισμού και εκφράζονται με ένα μεγάλο εύρος συμπτωμάτων που μπορεί να προσβάλλουν την μύτη ( αλλεργική ρινίτιδα ), τους πνεύμονες ( αλλεργικό άσθμα ), το δέρμα ( αλλεργική δερματίτιδα , ή έκζεμα ή ατοπική δερματίτιδα, ή απλά δερματίτιδα) και τους επιπεφυκότες των ματιών (επιπεφυκίτιδα) και γενικά οποιοδήποτε μέρος του σώματος έρθει σε επαφή με αλλεργιογόνα . Ο οργανισμός έχει ευαισθητοποιηθεί από προϋπάρχουσα επαφή με τα αλλεργιογόνα και έχει ευαισθητοποιηθεί , αν και μπορεί να έχει προϋπάρξει ευαισθητοποίηση από όμοια, αλλά όχι ίδια αλλεργιογόνα ( το φαινόμενο ονομάζεται διασταυρούμενη αλλεργία και τυπική περίπτωση είναι η αλλεργία στις πενικιλίνες που κατά 30% προκαλεί αλλεργία και σε μία άλλη κατηγορία φαρμάκων που ονομάζονται κεφαλοσπορίνες επειδή υπάρχει χημική ομολογία ανάμεσα στα μόρια ).

Η αντίδραση στα αλλεργιογόνα είναι άμεση και εξαρτάται από μία ομάδα ανοσοσφαιρινών, φαινομενικά περιορισμένης χρησιμότητας στον δυτικό κόσμο που ονομάζονται IgE. Αυτή είναι η κλασσική αλλεργική αντίδραση που το άτομο εκτίθεται στο αλλεργιογόνο και άμεσα εμφανίζει συμπτώματα. Δυστυχώς, για να μπλεχτούν περισσότερο τα πράγματα, συχνά ο οργανισμός απαντάει και με μία όψιμη αντίδραση 6-48 ώρες μετά την έκθεση στο αλλεργιογόνο με συμπτώματα όχι εκρηκτικά , αλλά ενοχλητικά. Αυτή η όψιμη αντίδραση είναι πολύ συχνή και δύσκολο να ανιχνευθεί με τα υπάρχοντα μέσα. Τα συμπτώματα χαρακτηρίζονται από τον προσβεβλημένο ιστό, όπως καταρροή από την μύτη, βρογχόσπασμο από τους πνεύμπονες, φαγούρα και εξάνθημα από το δέρμα.

Αίτια

Συχνά οι πάσχοντες ρωτούν “γιατί?” έχουν προσβληθεί, αλλά είναι δύσκολο να βρεθούν εύκολες απαντήσεις. Αυτό που είναι γνωστό είναι ότι έχει απορυθμιστεί το ανοσοποιητικό σύστημα μετά από κάποιες προσβολές. Πιθανόν μην είναι η ίδια απάντηση για όλους και σίγουρα εμπλέκονται πολλοί παράγοντες, όπως:

• Μειωμένη έκθεση σε μικροοργανισμούς: σύμφωνα με μια θεωρία, τα παιδιά σήμερα μεγαλώνουν σε στείρο περιβάλλον με την ελάχιστη έκθεση σε μικρόβια πράγμα που οδηγεί σε μειωμένο ερέθισμα στην ανάπτυξη του ανοσοποιητικού συστήματος.

• Τοξίνες και περιβαλλοντική μόλυνση: κάθε χρόνο εισάγονται στο περιβάλλον χιλιάδες νέες χημικές ενώσεις, ξένες προς το ανοσοποιητικό σύστημα που ονομάζονται τοξίνες και το αποσυντονίζουν.

• Διατροφή: υπάρχουν κάποιες τροφές που αν και δεν προκαλούν οι ίδιες αλλεργία, αποσυντονίζουν τον οργανισμό και τον κάνουν να απαντάει με εντονότερα συμπτώματα αλλεργίας (πχ, ένα άτομο με αλλεργική ρινίτιδα στην ελιά που τα συμπτώματά του γίνονται χειρότερα με κατανάλωση ζάχαρης). Στην αναζήτηση αυτών των τροφών βοηθάει το τεστ διατροφικής δυσανεξίας. Επίσης, υπάρχουν και τροφές που ομαλοποιούν τις ανοσοποιητικές αντιδράσεις γενικά και κάνουν τα συμπτώματα λιγότερο εκρηκτικά και ενοχλητικά. Να τονίσω ότι το 70% του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού βρίσκεται στο έντερο.

• Διαταραχή της εντερικής χλωρίδας: στο έντερό μας υπάρχουν περισσότερα μικρόβια απ' ότι αστέρια στον ουρανό! Έχει υπολογιστεί ότι στο έντερο ζουν τουλάχιστον 400 διαφορετικά είδη μικροβίων, αν και πιο πρόσφατες εκτιμήσεις εκτινάξουν τον αριθμό στις 2000. Το συνολικό τους βάρος είναι 2 κιλά (διαβάστε καλά: ΚΙΛΑ!) κάνοντάς το πιο μεγάλο όργανο του σώματος, μεγαλύτερο από το ήπαρ, τον εγκέφαλο, τους πνεύμονες κτλ. Η κατάλληλη εντερική χλωρίδα δημιουργεί μία ασπίδα στο έντερο και προστατεύει τον οργανισμό από αλλεργιογόνα , τοξίνες, παθογόνα μικρόβια, και οτιδήποτε μπορεί να προσβάλλει τον οργανισμό. Συνολικά ονομάζονται προβιοτικά και είναι μεταβολικά πολύ ενεργά, αφού μεταβάλλουν την τροφή μας, παράγουν θρεπτικά συστατικά και καταστρέφουν τοξίνες και αλλεργιογόνα. Δυστυχώς, υπάρχουν και μερικές ομάδες μικροβίων που δεν είναι τόσο ωφέλημα, αλλά αντίθετα, παράγουν τοξίνες και απορροφούν θρεπτικά αποστερώντας τον οργανισμό από αυτά. Η κατάσταση κακής ισορροπίας στην εντερική χλωρίδα ονομάζεται δυσβίωση.

• Ελλείψεις θρεπτικών συστατικών: Υπάρχουν κάποιες βιταμίνες και ιχνοστοιχεία που είναι αναγκαία για σωστή λειτουργία του αμυντικού συστήματος, όπως ο ψευδάργυρος, η βιταμίνη C, η βιταμίνη D και άλλες. Η ολιστική προσέγγιση στην αντιμετώπιση των αλλεργιών πρέπει να περιέχει αξιολόγηση των βιταμινών και των ιχνοστοιχείων για ορθότερη εξισορρόπηση του αμυντικού συστήματος .

• Οξειδωτικό στρες: Η αυξημένη ανοσοποιητική αντίδραση του οργανισμού στα αλλεργιογόνα έχει ως αποτέλεσμα αυξημένη παραγωγή ελεύθερων ριζών οξυγόνου που προκαλεί αυξημένο οξειδωτικό στρες στον οργανισμό. Η αντιμετώπιση του αυξημένου οξειδωτικού στρες γίνεται με αύξηση των αντιοξειδωτικών στη διατροφή και χορήγηση αντιοξειδωτικών συμπληρωμάτων όταν η διατροφή δεν είναι επαρκής, συνήθως για μικρό χρονικό διάστημα.

• Άγχος: Το άγχος απορυθμίζει το αμυντικό σύστημα γι' αυτό πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψιν στην ολιστική αντιμετώπιση των αλλεργιών.

Αντιμετώπιση σύμφωνα με την κλασσική ιατρική

Μία από τις πιο συγκλονιστικές εμπειρίες που μπορεί να ζήσει ένας ιατρός στα επείγοντα περιστατικά είναι η αντιμετώπιση μιας αναφυλακτικής αντίδρασης που απειλεί να πάρει την ζωή του ασθενούς από στιγμή σε στιγμή και την εφαρμογή της σύγχρονης ιατρικής επιστημονικής γνώσης και τεχνολογίας για να σωθεί αυτή. Ο ασθενής “μπαίνει” στα επείγοντα σε κατάσταση σοκ (καταπληξίας) μπλαβισμένος (με κυάνωση) να ζητάει αέρα, αλλά κάνοντας χρήση των τελευταίων μεθόδων της επιστήμης σώζεται η ζωή του. Το έχω ζήσει πολλές φορές στα επείγοντα περιστατικά όταν δούλευα στο νοσοκομείο και σε τέτοιες στιγμές βλέπεις την μεγάλη πορεία που έχει διανύσει η ιατρική επιστήμη.

Στην μακροχρόνια αντιμετώπιση των αλλεργιών όμως υπάρχει πενία επιλογών. Στο παρελθόν οι ιατροί έχουν αναγκαστεί να καταχραστούν την κορτιζόνη που μακροχρόνια έχει τραγικές συνέπειες για την υγεία και πλέον δεν θεωρείτε καλή λύση για μακροχρόνια αντιμετώπιση. Πιο συμβατά με αντιμετώπιση μεγαλύτερης διάρκειας είναι τα αντι-ισταμινικά, αν και μερικές φορές προκαλούν υπνηλία, που γενικά είναι χρήσιμα όταν χορηγούνται για λίγες εβδομάδες. Πρόσφατα έχουν αναπτυχθεί καινούρια ανοσοκατασταλτικά φάρμακα ως πιο ασφαλή από τα κορτιζονούχα, αν και το προφίλ ασφαλείας τους δεν έχει αποσαφηνιστεί επαρκώς με αποτέλεσμα να χρησιμοποιούνται κυρίως σε βαριές περιπτώσεις. Τέλος, έχει αναπτυχθεί και μία μέθοδος απευαισθητοποίσης που φαίνεται αξιόλογη όταν η αλλεργία είναι περιορισμένη σε λίγα αλλεργιογόνα , αλλά όχι τόσο επιτυχημένη όταν τα αλλεργιογόνα είναι πολλά (πολλαπλή ευαισθητοποίηση) ή τα επιδερμικά αλλεργικά τεστ βγαίνουν αρνητικά (πράγμα δυστυχώς όχι σπάνιο, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με την αξιοπιστία τους).

Η συμβολή της Ολιστικής Ιατρικής στην αντιμετώπιση των αλλεργιών

Ως Ολιστικός Ιατρός προσπαθώ να φτάσω στο βάθος της παθολογίας του κάθε ατόμου και να βρω αναστρέψιμους παράγοντες ώστε να βοηθήσω στην συνολική βελτίωση της υγείας. Στις αλλεργίας ο στόχος μου είναι να βελτιώσω την λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος επιδρώντας τόσο τοπικά (πχ, βελόνες γύρω από την μύτη στην αλλεργική ρινίτιδα ) όσο και απομακρυσμένα (πχ τροποποιώντας την διατροφή για να προλάβω τις εξάρσεις άσθματος). Οι μέθοδοι που χρησιμοποιώ είναι οι εξής:

• Διατροφή: Το έντερο είναι ο βασιλιάς και όποτε είναι εφικτό ξεκινάω τις θεραπείες μου από εκεί. Χρησιμοποιώ το τεστ διατροφικής δυσανεξίας για να βρω ποιες τροφές αποσυντονίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα (και ΟΧΙ για να βρω τροφικές αλλεργίες! Το τεστ διατροφικής δυσανεξίας δεν εξετάζει τις ανοσοσφαιρίνες IgE και δεν το χρησιμοποιώ για να βρω αλλεργίες, αλλά για να βρω ποιες τροφές αποσυντονίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα και κάνουν τον οργανισμό να αντιδρά με αλλεργία ). Αφαιρώ από την διατροφή τις τροφές που προσβάλουν το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να λειτουργεί ορθότερα. Μετά εμπλουτίζω την διατροφή με τροφές που καταλαγιάζουν την ανοσοποιητική απάντηση του οργανισμού συνολικά (όπως τα ιχθυέλαια που έχουν αντιφλεγμονώδη δράση).

• Εξισορρόπηση της εντερικής χλωρίδας: Μία από τις σημαντικότερες διαταραχές στα άτομα με αλλεργίες είναι η διαταραχή της εντερικής χλωρίδας. Στο έντερο υπάρχουν μικρόβια που βοηθούν την υγεία, μικρόβια που την βλάπτουν και άλλα που δεν την επηρεάζουν. Τα χρήσιμα για την υγεία μικρόβια ονομάζονται προβιοτικά. Η εξισορρόπηση της εντερικής χλωρίδας στοχεύει στον εμπλουτισμό της διατροφής με προβιοτικά και τροφές που τα προβιοτικά χρησιμοποιούν ως τροφή, αλλά και απομάκρυνση τροφών που τρέφουν τα μικρόβια που βλάπτουν. Μερικές φορές συνιστάται η χορήγηση προβιοτικών, συνήθως για μικρό χρονικό διάστημα.

• Συμπληρώματα διατροφής: Πολλές φορές η σωστή διατροφή δεν αρκεί για να επαναφέρει την υγεία στην καλύτερη δυνατή κατάσταση γρήγορα και τότε είναι αναγκαίο να χρησιμοποιήσουμε μερικά συμπληρώματα διατροφής. Για να επιλέξω τα πιο αποτελεσματικά χρησιμοποιώ τον έλεγχο βιταμινών και ιχνοστοιχείων. Η αρχή μου είναι να χρησιμοποιώ τα συμπληρώματα για το μικρότερο δυνατό χρονικό διάστημα.

• Βελονισμός: Ο βελονισμός είναι τεκμηριωμένα αποτελεσματικός για την αντιμετώπιση των αλλεργιών και δρα στην αντιμετώπισή τους με πολλούς τρόπους. Ο βελονισμός δρα άμεσα, όπως όταν τοποθετούμε βελόνες γύρω από την μύτη και ενεργοποιούμε νεύρα που ρυθμίζουν την ροή του αίματος του βλεννογόνου της μύτης προκαλώντας αγγειοσπασμό και άμεση αποσυμφόρηση της μύτης. Ο βελονισμός δρα και περιοχικά, όπως όταν τοποθετούμε βελόνες στην πλάτη στην πορεία νεύρων, ενεργοποιώντας τα να λυθεί ο βρογχόσπασμος στο άσθμα και να μειωθεί η παραγωγή της βλέννας. Τέλος, η πιο εντυπωσιακή δράση του βελονισμού είναι η απομακρυσμένη ή συνολική (ή καλύτερα Ολιστική) όταν δηλαδή εφαρμόζουμε βελόνες στο χέρι ή στο πόδι σε κάποια σημεία ώστε να αλλάξει η ισορροπία των νευροδιαβαστών του εγκεφάλου με συνολική δράση στην εξισορρόπηση του ανοσολογικού συστήματος. Ο βελονισμός χρησιμοποιείτε και ως μέθοδος επιλογής για μείωση του άγχους.

• Αντιοξειδωτικά: Καθώς η αυξημένη ανοσολογική απάντηση του οργανισμού οδηγεί σε αυξημένο οξειδωτικό στρες, πρέπει να αξιολογηθεί και αυτό. Σύμφωνα με την επιβάρυνση του οργανισμού σε ελεύθερες ρίζες οξυγόνου μετά από την ειδική εξέταση η διατροφή θα εμπλουτιστεί σε αντιοξειδωτικά αν είναι αναγκαίο, ενώ αν το οξειδωτικό στρες είναι ιδιαίτερα αυξημένο θα χορηγηθούν και εδικά αντιοξειδωτικά σκευάσματα για μικρό, συνήθως, χρονικό διάστημα.

• Έλεγχος τοξινών και αποτοξίνωση: Οι τοξίνες του περιβάλλοντος αποδιοργανώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Κάθε άτομο που πάσχει από κάποια μορφή αλλεργίας έχει επιβάρυνση με τοξίνες και αυτό συνεισφέρει στο πρόβλημά του λίγο έως πολύ. Σε όλες τις περιπτώσεις ατόμων που πάσχουν από αλλεργίες πρέπει να γίνει αξιολόγηση των τοξινών και να ακολουθήσει κάποιας μορφής αποτοξίνωση αν είναι αναγκαίο . Φυσικά, η αποτοξίνωση πρέπει αν στοχεύει και στην μείωση στην έκθεση των τοξινών, αλλά αυτό δεν είναι πάντα εφικτό. Το πιο σημαντικό είναι η ενεργοποίηση των μηχανισμών αποτοξίνωσης για την αποβολή των τοξινών.

• Διαχείριση του άγχους: Αν αναδειχθεί από το ιστορικό ότι το άγχος είναι ένα πρόβλημα που επηρεάζει την υγεία, ανεξάρτητα από το αν είναι άμεσα συνδεδεμένο με την αλλεργία ή όχι (που συχνά είναι) το αντιμετωπίζουμε με αφάρμακες και φυσικές μεθόδους όπως αυτοβοήθειας (πχ, ασκήσεις αναπνοής), βελονισμό, ομοιοπαθητικά σκευάσματα, συμπληρώματα διατροφής και οτιδήποτε άλλο ταιριάζει στην κάθε περίπτωση ξεχωριστά.