Στην αρθογραφία μου αποφεύγω συστηματικά να μπαίνω σε διαδικασίες ανταγωνισμού με την κακώς νοούμενη «κλασσική ιατρική» γιατί για μένα η ιατρική είναι μία και ο στόχος του ιατρού ένας και τα μέσα που χρησιμοποιεί, αν τα χρησιμοποιεί με ειλικρίνεια και με στόχο την υγεία του ασθενή του δεν μπορούν να υπάρχουν στεγανά στις θεραπείες («κλασσικές» και «εναλλακτικές»). Όμως στην προκειμένη περίπτωση και αφού το κράτος δεν έχει προβλέψει να προστατεύσει τους πολίτες από τον κίνδυνο χρήσης ενός φαρμάκου που χορηγείτε χωρίς ιατρική συνταγή σε οποιονδήποτε έχει τα χρήματα να το πληρώσει, είναι χρέος κάθε ιατρού να ενημερώσει τους ανθρώπους που τον εμπιστεύονται άμεσα.
Champix® ή Chantix® ή βαρενικλίνη (varenicline)
Στην Ελλάδα κυκλοφορεί ένα φάρμακο που υπόσχεται εύκολη διακοπή καπνίσματος σε όσους το χρησιμοποιήσουν. Η χημική ουσία που περιέχει είναι η βαρενικλίνη και κυκλοφορεί με το εμπορικό όνομα Champix®, ενώ στην Αμερική με το εμπορικό όνομα Chantix®. Το φάρμακο ανήκει στην κατηγορία των μερικώς αγωνιστών της νικοτίνης και στον εγκέφαλο δρα με τρόπο πολύ παρόμοιο με την ίδια την νικοτίνη του τσιγάρου, αλλά «μερικώς» (δηλαδή όχι με την ίδια ένταση). Σύμφωνα με την εταιρία που το εμπορεύεται, την Αμερικάνικη Pfizer®, το φάρμακο χρησιμοποιείται για 12 εβδομάδες και αν είναι αποτελεσματικό μπορεί να χορηγηθεί για ακόμα 12. Στην Ελλάδα δεν το καλύπτουν τα ασφαλιστικά ταμεία.
Ψυχιατρικές Παρενέργειες
Από την αρχή της ανάπτυξης του φαρμάκου υπήρχε ανησυχία για τις παρενέργειές του. Όλα τα φάρμακα που μέχρι τώρα έχουν χρησιμοποιηθεί για την διακοπή του καπνίσματος έχουν πολλές και έντονες ψυχιατρικές παρενέργειες. Και δυστυχώς, το Champix® φαίνεται να έχει τις πιο έντονες σε σημείο που έχουν καταγραφεί (ευτυχώς, ακόμα λίγα) περιστατικά αυτοκτονιών σε άτομα ψυχιατρικά υγιή. Στην Αμερική το FDA έχει απαιτήσει από την εταιρία να σημειώσει με έντονη επισήμανση (“black box”) στο φύλο οδηγιών ότι τα φάρμακο μπορεί να προκαλέσει επιθετικότητα, νευρικότητα, ευερεθιστότητα, κατάθλιψη, ιδέες αυτοκτονίας (αυτοκτονικός ιδεασμός) και πράξεις αυτοκτονίας.
Άλλες Παρενέργειες
Η πιο συχνή παρενέργεια είναι η ναυτία. Κατά την διάρκεια της χορήγησης οι χρήστες πρέπει να ενημερωθούν ότι αυτό μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ζωή τους και την ζωή των άλλων όταν οδηγούν και γι’ αυτό το λόγο πρέπει να αποφεύγουν την οδήγηση. Άλλες συχνές παρενέργειες είναι οι πονοκέφαλοι, οι αϋπνίες και οι εφιάλτες. Σπανιότερα εμφανίζονται διαταραχές στην γεύση, εμετός, κοιλιακά άλγη και δυσκοιλιότητα. Επίσης, μπορεί να προκαλέσει ή να χειροτερεύσει το σακχαρώδη διαβήτη, να προκαλέσει επιληψία, μυϊκούς σπασμούς, και άλλες διαταραχές κινητικότητας. Τέλος(;) πρόσφατα η χρήση του συσχετίσθηκε με δερματικές διαταραχές, όπως οιδήματα και δερματίτιδες, διαταραχές της όρασης και ατυχήματα.
Αποτελεσματικότητα
Σε μελέτες της ίδιας της εταιρίας που το εμπορεύεται φάνηκε ότι τα φάρμακο πράγματι βοηθάει στην διακοπή του καπνίσματος. Με την χρήση του φαρμάκου, το 44% κόβει το τσιγάρο, ενώ στους 6 μήνες το 29,7% και στο χρόνο το 23% ακόμα δεν καπνίζει, ποσοστό περίπου διπλάσιο από την ομάδα ελέγχου που έλαβε ψευδοφάρμακο (placebo).
Συγκρίνοντας τα οφέλη με τους κινδύνους
Πολλοί ιατροί γνωρίζουν τους κινδύνους που σχετίζονται με την χρήση του Champix®, αλλά θεωρούν τα οφέλη από την χρήση του (τη διακοπή καπνίσματος) εξαιρετικά σημαντικά. Το κάπνισμα είναι μία συνήθεια πολύ επιβαρυντική για την υγεία και όποιος αποφασίσει να το σταματήσει μπορεί να χρειαστεί να υποστεί κάποιες συνέπιες. Οι μελέτες του φαρμάκου όμως δεν παρουσιάζουν αρκετά πιο εντυπωσιακά αποτελέσματα από τις μελέτες του βελονισμού (μερικές από τις οποίες μπορείτε να διαβάσετε εδώ,εδώ και εδώ), ή τουλάχιστον τόσες που να δικαιολογείται η ανοχή τόσο σημαντικών ανεπιθύμητων παρενεργειών που απειλούν την ποιότητα ζωής αυτών που το λαμβάνουν, αλλά και του περιβάλλοντός τους. Ο βελονισμός αποτελεί μία αξιόπιστη και ασφαλή λύση για την διακοπή καπνίσματος.