Συμπληρώματα Διατροφής: χρήσεις στην πρόληψη και την θεραπεία παθήσεων

Βιοτινη

Προληπτικα: Σε διαφορες μελετες σε εγκυες γυναικες φανηκε οτι η βιοτινη καταναλωνεται πολυ γρηγορα. Σε ανθρωπους δεν εχουν γινει μελετες που να συσχετιζουν αυτην την ελλειψη με παθησεις στο εμβρυο, αλλα εχουν γινει σε πειραματοζωα. Ακομα δεν εχει γινει επισημη συσταση για συμπληρωση της διατροφης των εγκυων με βιοτινη, αλλα μερικοι ειδικοι προτεινουν κατι τετοιο (ελαχιστο 30 μg/ημερα).

Θεραπευτικα: Συμπληρωματα διατροφης με βιοτινη εχουν δειξει βελτιωση στον ελεγχο του επιπεδου του σακχαρου αιματος (εως και 45% μειωση) σε ατομα με σακχαρωδη διαβητη. Η λειτουργια της βιοτινης στον μεταβολισμο του γλυκογονου μπορεί να βελτιώσει τις αθλητικές επιδόσεις και το κένει χρήσιμο κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Φυλλικο Οξυ

Προληπτικα: Η ελλειψη φυλλικου οξεως κατα τη συλληψη ή πριν απ΄ αυτην οδηγει σε συγγενεις ανωμαλιες και ειδικα σε ανωμαλιες του νευρικου σωληνα (π.χ. δισχιδη ραχη), γι΄ αυτο οι εγκυες λαμβανουν φυλλικο οξυ. Επαρκεια σε φυλλικο οξυ στον οργανισμο φαινεται να μειωνει σημαντικα την εμφανιση καρδιαγγειακων παθησεων (εως και 50%), αλλα και καρκινου, ειδικα του εντερου, το ορθου και του μαστου (μαζι με τον καρκινο του πνευμονα οι πιο συχνες μορφες καρκινου στο δυτικο κοσμο). Τελος, επαρκεια σε φυλλικο οξυ προλαμβανει την ανοια, ειδικα τυπου Alzheimer, ενω μερικες μελετες υποστηριζουν οτι μειωνει και την εμφανιση καταθλιψης.

Θεραπευτικα: Ληψη σκευασματων φυλλικου οξεως θεραπευουν την αναιμια (μεγαλοβλαστικη) που προερχεται απο την ελλειψη του. ΠΡΟΣΟΧΗ: Η υπερβολική πρόσληψη φυλλικού οξέως πρέπει να αποθαρρύνεται σε άτομα που πάσχουν ή μπορεί να πάσχουν από νεοπλασίες του εντερου.

Νιασινη

Προληπτικα: Εχουν γινει εκτεταμενες μελετες για την συνδεση του καρκινου και την ελλειψη νιασινης, αλλα οι μελετες που δειχνουν σημαντική σχετιση δεν είναι επαρκείς. Αρκετα εκτεταμενες μελετες εχουν γινει για προληψη του  σακχαρωδη διαβητη τυπου ενα (που εμφανιζεται κυριως στα παιδια), αλλα τα αποτελεσματα ειναι αντικρουώμενα.

Θεραπευτικα: Η χορηγηση νιασινης εχει σημαντικα αποτελεσματα στα λιπιδια του αιματος, και βελτιωση του προσδοκιμου επιβιωσης ειδικα σε άτομα με καρδιαγγειακες παθησεις, πραγμα που ειναι γνωστο απο το 1955. Προσφατα, εγινε γνωστο οτι συμπληρωματα με μεγαλες δοσεις νιασινης (1000-1500 mg/ημερα) επιβραδυνουν την προοδο και εμφανιση του AIDS σε HIV θετικα ατομα.

Παντοθενικο Οξυ (Βιταμινη Β5)

Θεραπευτικα: Αρχικα, εγιναν μελετες σε ζωα για την ποιοτητα επουλωσης των πληγων, και αν και τα αποτελεσματα ηταν ενθαρυντικα, δεν επιβεβαιωθηκαν απο μελετες σε ανθρωπους. Υπαρχουν σημαντικα δεδομενα που υποστηριζουν οτι χορηγηση παντοθενικου οξεως σε μεγαλες δοσεις (900 mg/ημερα) βελτιωνει το λιπιδαιμικο προφιλ.

Ριβοφλαβινη (Βιταμινη Β2)

Προληπτικα: Η επαρκεια του οργανισμου σε ριβοφλαβινη μειωνει την εμφανιση καταρρακτη 33-51% συμφωνα με δυο μεγαλες μελετες.

Θεραπευτικα: Μεγαλες δοσεις ριβοφλαβινης (400 mg/ημερα) δρουν θεραπευτικα σε ατομα με ημικρανιες, μειωνοντας τον αριθμο των κρισεων, αλλα και τη διαρκεια τους, κανοντας την χρησιμη σαν προσθετη θεραπεια.

Θυαμινη (Βιταμινη Β1)

Η ελλειψη θυαμινης στον οργανισμο οδηγει σε μια παθηση που ειναι γνωστη απο το 2600 π.Χ. (στην Κινα), και στην Ευρωπη ονομαζεται μπεριμπερι. Στον δυτικο κοσμο σημερα το μπεριμπερι ειναι σπανιο, αλλα η υποκλινικη (δηλαδη χωρις συμπτωματα) ελλειψη θυαμινης ειναι πολύ συχνη. Εμφανιζεται εξαιρετικά συχνά σε αλκοολικους, κατα την εγκυμοσυνη, την γαλουχια, και την αναπτυξη, οπως και σε νεφρικη ανεπαρκεια, και σε μερικες μορφες δυσαπορροφηση, αλλά και στον γενικό πληθυσμό. Προσοχη στην προσληψη καφε και τσαγιου γιατι μειωνουν δραστικα την απορροφηση της θυαμινης.

Θεραπευτικα: Η θυαμινη θεραπευει μια μορφη ανιας προσβαλει αλκοολικους (Wernicke-Korsakoff syndrome) και μαλλον προερχεται απο την ελλειψη της, αλλα καινουριες μελετες υποστηριζουν οτι μπορει να βελτιωσει και την εικονα σε ατομα με αλλες μορφες ανιας (γεροντικης, Altzheimer's, αλκοολικης). Μερικοι ειδικοι προτεινουν και συμπληρωματα με θυαμινη σε ατομα με καρδιακη ανεπαρκεια, αλλά καλύτερα τέτοιες συμβουλένες να κατευθύνονται από εξέταση βιταμινών.

Βιταμινη Α

Προληπτικα: Ακόμα και η ελλαχιστη ελλειψη μπορει να μειωσει δραστικα την αμυνα του οργανισμου. Παντως, δεν συστηνεται η αυθαίρετη ληψη σκευασματων με βιταμινη Α, ειδικα σε μεγαλες δοσεις, γιατι, αφ' ενος μπορει να προκαλεσει τοξικοτητα και αφ' ετερου αυξανει την πιθανοτητα εμφανισης νεοπλασιών, γι' αυτό συστήνεται η εξέταση βιταμινών ώστε να εξατομικεύονται οι συστάσεις Επισης, μεγαλες δοσεις κατα τη διαρκεια της εγκυμοσυνης μπορει να προκαλεσουν τερατογενεσεις (μεγαλη τοξικοτητα για το εμβρυο).

Θεραπευτικα: Μεγαλες δοσεις βιταμινης Α χορηγηται για παθησεις του δερματος (ακμη, ψωριαση, κτλ) και μερικες μορφες λευχαιμιας.

Βιταμινη Β6

Προληπτικα: Επαρκεια στον οργανισμο σε βιταμινη Β6 περιοριζει την εμφανιση ουρολιθων (“πετρες στα νεφρα”) και βελτιωνει την αμυνα του οργανισμου. Αρκετα μεγαλες μελετες εχουν δειξει στατιστικα σημαντικη μειωση των καρδιαγγειακων παθήσεων και καθυστερηση εμφανισης γεροντικης ανιας.

Θεραπευτικα: Εχουν γινει πολλες μελετες για την αντιμετωπιση του προεμμηνορυσιακού συνδρομου με βιταμινη Β6, αλλα τα αποταλεσματα ειναι μέτρια και ετσι δεν θεωρειται ικανιποιητική ως θεραπεια. Καλυτερα αποτελεσματα παρατηρηθηκαν στην αντιμετωπιση της ναυτιας και του εμετου της εγκυμοσυνης, αν και η τακτικη να αποφευγεται οποιοδηποτε σκευασμα κατα τη διαρκεια της εγκυμοσυνης με βρικει πιο συμφωνο. Μερικες μελετες εχουν γινει και με ασθενεις με συνδρονο καρπιαιου σωληνα, αλλα τα αποτελεσματα ειναι αντικρουώμενα.

Βιταμινη Β12

Προληπτικα: Οι μελετες τονιζουν ιδιαιτερα την μειωση των καρδιαγγειακων επεισοδίων και του καρκινου σε ατομα με επαρκεια σε βιταμινη Β12. Επισης, η συνδεση των συγγενων ανωμαλιων του νευρικου σωληνα και της βιταμινης Β12 δεν ειναι τοσο ισχυρη οσο με το φυλλικο οξυ, και γι' αυτο δεν συστηνεται συστηματικα απο τους γυναικολογους, αλλα φαινεται οτι κερδιζει εδαφος. Τελος, σημαντικα δεδομενα δειχνουν οτι επαρκεια σε βιταμινη Β12 μειωνει δραστικα την εμφανιση ανιας, ειδικα τυπου Alzheimer's.

Θεραπευτικα: Μεχρι και 30% των ασθενων με καταθλιψη εχουν ελλειψη βιταμινης Β12. Παντως, δεν υπαρχουν αρκετα μεγαλες μελετες που να δεινουν στατιστικα σημαντικη βελτιωση με την χορηγηση βιταμινης Β12 σε καταθλιπτικους ασθενεις, γι' αυτό χρειάζεται η εξέταση βιταμινών ώστε να εξατομικεύονται οι θεραπείες. Η χορηγηση βιταμινης Β12 θεραπευει την αναιμια που προκαλειται απο την ελλειψη της (κακοηθης αναιμια), αλλα οχι την νευρολογικη εικονα.

Βιταμινη C

Η βιταμινη C θα μπορουσε να ειναι κεφαλαιο απο μονη της γιατι στο δυτικο κοσμο η ελλειψη στη διατροφη μπορει να ειναι πολυ πιο συχνη απ' οτι νομιζουμε. Στον οργανισμο αποθηκευεται για μολις 35 ημερες και μπορουμε να απορροφησουμε μονο 200 mg ανα γευμα κατω απο ιδανικες συνθηκες. 

Η βιταμινη C αλληλεπιδρα με πολλα φαρμακα και μπορει να μειωθει δραστικα η προσληψη της. Ειδικα η ασπιρινη και αλλα αντιφλεγμονώδη αναλγητικα φαρμακα. Υψηλες δοσεις βιταμινης C μπορει να επηρρεασεουν τιμες απο εργαστηριακες εξετασεις, γι' αυτο παντα να αναφερεται στους ειδικους υγειας που απευθηνεστε οτι λαμβανεται βιταμινη C και γενικα οποιοδηποτε συμπληρωμα διατροφης. Καλο ειναι, επισης, να εχουμε στο μυαλο μας οτι καταστρεφεται πολυ ευκολα απο την εκθεση στον ηλιο, τον αερα, την θερμοτητα (πανω απο 70^οC), κτλ.

Προληπτικα: Εχουν γινει παρα πολλες μελετες για παθησεις που μπορει να προληφθουν με αυξημενη προσληψη βιταμινης C (ειτε με στη διατροφη ειτε σε συμπληρωματα) και οι περισσοτερες δειχνουν στατιστικα σημαντικη μειωση των καρδιαγγειακων παθησεων (εμφραγματα και εγκεφαλικα) και του καρκινου (διαφορες μοφες, με πολυ σημαντικη μειωση του καρκινου του πνευμονα στους καπνιστες). 

Θεραπευτικα: Μειωση 9% στην αρτηριακή πίεση εχει παρατηρηθει με την χρηση συμπληρωματων διατροφης με βιταμινη C (500 mg/ημερα). Αν και κατι τετοιο δεν μπορει πάντα να αντικαταστησει την αντιυπερτασικη αγωγη με φαρμακα, πρέπει να ειναι μια επιπροσθετη αγωγη στα πλαίσια της ολιστικής αντιμετώπισης της αρτηριακής υπέρτασης, ειδικα σε ατομα που καπνιζουν ή πασχουν απο σακχαρωδη διαβητη. Ατομα που γυμναζονται πολυ εντονα μπορει να εχουν σημαντικη βελτιωση της αμυνας τους με χρηση συμπληρωματων διατροφης πλουσια σε βιταμινη C. Μελετες σε μαραθονοδρομους δειχνουν οτι καθημερινη χρηση μεγελων δοσεων μπορει να μειωσει την εμφανιση του κοινου κρυλογηματος, ενω ακομα μεγαλυτερες δοσεις μπορει και να μειωσουν τη διαρκεια και τα συμπτωματα του.

Βιταμινη D

Προληπτικα: Η βιταμινη D επηρρεαζει τα επιπεδα του ασβεστιου στο αιμα, ετσι οταν ο οργανισμος εχει επαρκεια προλαμβανεται η οστεοπρωση. Αυτο ειναι γνωστο, αλλα αυτο που δεν ειναι γνωστο ειναι οτι η επαρκεια σε βιταμινη D μειωνει και την εμφανιση του καρκινου του παχεος εντερου, του ορθου, του προστατη και του μαστου.

Θεραπευτικα: Συμπληρωματα με ασβεστιο και βιταμινη D συνταγογραφονται καθημερινα για την οστεοπορωση και αυτο αρκει για να μας πεισει ποσο σημαντικη ειναι η βιταμινη και θεραπεια. Μερικοι μελετητες δοκιμαζουν συμπληρωματα βιταμινης D για ασθενεις με αυτοανοσες παθησεις.

Βιταμινη Ε
Προληπτικα: Σημαντικη μειωση στις καρδιαγγειακες παθησεις μεχρι και 65% με ικανοποιητικη (>7 mg/ημερα) προσληψη βιταμινης D σε σχεση με τα ατομα που λαμβαναν αρκετα μειωμενη (<3-5 mg/ημερα). Επισης, πολυ καλα αποτελεσματα σε καπνιστες (μειωση 34%) για τον καρκινο του πνευμονα με συμπληρωματα 25 mg/ημερα. Πολλες μελετες ετοιμαζονται και για αλλες μορφες καρκινου, και τα προοιμα δεδομενα ειναι ενθαρυντικα. Τελος, σημαντικες μελετες δειχνουν μειωση στην εμφανιση καταρακτη και βελτιωση της αμυνας του οργανισμου.

Θεραπευτικα: Τα αποτελεσματα για θεραπευτικη αντιμετωπιση των καρδιαγγειακων παθησεων με συμπληρωματα με βιταμινη Ε ειναι πολύ καλά. Για το σακχαρωδη διαβητη υπαρχουν πολλα στοιχεια που να δειχνουν οτι βοηθαει η χορηγηση βιταμινης Ε. Για την ανια, επίσης δειχνουν οτι επιβραδυνουν την εξελιξη των περισσοτερων μορφων.

Βιταμινη Κ

Προληπτικα: Πολλές μελετες δειχνουν μειωση της οστεοπορωσης σε ατομα που λαμβανουν ικανοποιητικες ποσοτητες βιταμινης Κ στη διατροφη τους. Ταυτοχρονα, φαινεται αυξηση των οστεοπορωτικων καταγματων σε ατομα με ληψη φαρμακων που ανταγωνιζονται τη λειτουργια της βιταμινης Κ (sintrom, panwarfin). Επισης, η επαρκης ληψη βιταμινης Κ περιοριζει την ασβεστοποιηση των αρτηριων, μια μορφη αθηροσκληρηνσης λιγοτερο αναστρεψιμη. Αν λαμβανετε σκευασματα με βιταμινη Κ ειναι πολυ σημαντικο να το αναφερετε γιατι αλληλεπιδρα με καποια φαρμακα.